nhạc trịnh

Xác người nằm trôi sông phơi trên ruộng đồng
Trên nóc nhà thành phố trên những đường quanh co
Xác người nằm bơ vơ dưới mái hiên chùa
Trong giáo đường thành phố trên thềm nhà hoang vu

nhạc trịnh đối với tôi là những ca từ ấn tượng như vậy, nó trần trụi và mộc mạc, nhưng đó là những lời tả thực, siêu thực mà Trịnh Công Sơn dùng để thổi hồn vào bài hát. Có lẽ đó cũng là một phần lý do nhạc của ông có sức lan tỏa và sức sống mạnh mẽ. tôi không còn nhớ lúc tôi bắt đầu nghe nhạc Trịnh một cách nghiêm túc là từ lúc nào, nhưng tôi lại nhớ ấn tượng về bài hát đầu tiên của ông mà tôi nghe: Tuổi đời mênh mông. Bài hát nằm trong SGK cấp 2, với những ca từ tưởng chừng đơn giản nhưng lại có gì đó sâu sắc.

TCS có một đời tư khá gây tranh cãi (nhưng tôi không quan tâm lắm), ông để lại một gia tài nhạc khá đồ sộ với đâu đó hơn 200 bài được biết đến. Nếu so với những nhạc sĩ thời nay thì khó thấy ai bì được, có lẽ hồi trước người ta có nhiều thứ để viết hơn chăng? ngoài những bài nổi tiếng như để gió cuốn đi, diễm xưa, hạ trắng hay nối vòng tay lớn … những bài này cũng hay nhưng không để lại cho tôi quá nhiều ấn tượng. Nhưng có những bài tôi nghe mãi vẫn thấy là lạ, ví dụ bài Đêm thấy ta là thác đổ

Một hôm bước chân về giữa chợ
Chợt thấy vui như trẻ thơ
Đời ta có khi là đốm lửa
Một hôm nhóm trong vườn khuya

Vườn khuya đóa hoa nào mới nở
Đời tôi có ai vừa qua
Nhiều khi thấy trăm nghìn nấm mộ
Tôi nghĩ quanh đây hồ như

Đời ta hết mang điều mới lạ
Tôi đã sống rất ơ hờ
Lòng tôi có đôi lần khép cửa
Rồi bên vết thương tôi quỳ
Vì em đã mang lời khấn nhỏ
Bỏ tôi đứng bên đời kia

thoạt nghe lần đầu, lời bài hát thực sự khó hiểu, cái tựa đề bài hát tôi cũng không hiểu nốt, nhưng nó có một cái gì đó khiến tôi phải nghe đi nghe lại. Chợt nghĩ giờ nếu đi thi môn văn phân thích bài này chắc tôi sẽ viết không thể kém hơn 10 mặt giấy. Tôi sẽ chẳng quan tâm xem dụng ý của ông Trịnh là gì, tôi sẽ cứ viết, cứ phân tích thôi, vì trong tôi đã là thác đổ .

Hay như bài Con mắt còn lại

Còn hai con mắt khóc người một con
Còn hai con mắt một con khóc người
Con mắt còn lại nhìn một thành hai
Nhìn em yêu thương nhìn em thú dữ
Con mắt còn lại ngờ vực tình tôi
Cuồng điên yêu thương cuồng điên nỗi nhớ
Con mắt còn lại nhìn mây trắng bay
Con mắt còn lại nhìn tôi bùi ngùi

tôi thực sự nể cách dùng từ của ông, đó không phải là thứ tiếng Việt bình thường mà tôi biết, lời bài hát luôn có sự bay bổng với nhiều hàm ý, nhưng ông lại chả cần che dấu nó. có 2 con mắt, khóc người 1 con, còn 1 con thì khóc người, vậy con mắt thứ 3 ở đâu ra để nhìn em yêu thương, nhìn em thú dữ? có lẽ con mắt thứ 3 đó chính là trái tim

Em còn nhớ hay em đã quên
Nhớ Sài Gòn những chiều lộng gió
Lá hát như mưa suốt con đường quen
Có mặt đường vàng hoa như gấm
Có không gian màu áo bay lên

(Em còn nhớ hay đã quên)

có lẽ bây giờ, với nhiều người Sài gòn là những lúc tan tầm người xe như nấm, nước cuốn trôi xe suốt con đường đi nhưng đâu đó tôi vẫn thấy 1 chút Sài Gòn trong nhạc của ông.

một cách công bằng thì nhạc Trịnh Công Sơn không phải khi nào cũng u uất, mang màu sắc sầu đời, phản chiến. cũng có nhiều bài vui tai, yêu đời như Huế Sài Gòn Hà Nội, Quỳnh Hương, Cho đời chút ơn, …

vẫn còn rất nhiều bài hay nhưng có lẽ tôi đã nói xong ý tôi muốn nói. nhạc trịnh chắc không phải là thứ nhạc để nghe hằng ngày, tôi nghĩ nó hợp hơn để nghe những lúc hơi chán đời (maybe kèm 1 chút bia?), nhưng nó sẽ không làm tôi hết chán đời, cũng không làm tôi chán đời hơn, chỉ đơn giản là thấy rất hay.

Tôi đi bằng nhịp điệu
Một hai ba bốn năm
Em đi bằng nhịp điệu
Sáu bảy tám chín mười
Ta đi bằng nhịp điệu
nhịp điệu không giống nhau,
ta đi bằng nhịp điệu
nhịp điệu sao khác màu

(Tình khúc Obai)

Một vài bài khác trong playlist lâu lâu nghe:

• Người con gái Việt Nam da vàng
• Còn tuổi nào cho em
• Gọi tên 4 mùa
• Đóa hoa vô thường
• Bên đời hiu quạnh
• Tình nhớ
• Nước mắt cho quê hương
• …

Jere, Oct 2025